Sanitary Sampling Valve

ปัญหาการปนเปื้อน (Contamination issue) จากการเก็บตัวอย่าง นับเป็นที่พบบ่อย โดยสามารถพบปัญหาได้ทั้งในระบบน้ำหรือระหว่างกระบวนการผลิต ไม่ว่าจะในอุตสาหกรรมยาหรือไบโอเทค (Pharmaceutical or Biotech Industries)  โดยปัจจัยสำคัญเพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาการปนเปื้อน นอกเหนือจากเทคนิคและขั้นตอนที่ถูกต้องแล้ว นั่นคือการเลือกอุปกรณ์วาล์วเก็บตัวอย่างที่ถูกต้อง

หากแต่ในเชิงวิศวกรรม ในแง่ของอุปกรณ์วาล์วเก็บตัวอย่างน้ำ ยังเป็นที่สงสัย และเกิดคำถามอยู่อย่างต่อเนื่อง ว่าต้องใช้วาล์วที่มีคุณสมบัติอย่างไรกันแน่ จึงจะเรียกได้ว่าเหมาะสมและถูกต้องกับการใช้งาน

อีกทั้งผู้ผลิตวาล์วหลากหลายยี่ห้อ ได้กำหนดนิยาม เป็นชื่อเรียกสินค้าวาล์วของตัวเองผลิตว่า “sanitary sampling valve” อันเป็นเหตุชวนให้เข้าใจผิดได้ เพียงเพราะการตั้งชื่อเรียกวาล์ว พ้องความหมายตรงตัวกับคำที่ใช้ผู้ใช้งานในอุตสาหกรรมยาและไบโอเทคเรียกหา โดยในบางครั้งคุณสมบัติของวาล์วดังกล่าวไม่ได้เหมาะสมหรือถูกต้องกับการใช้งานอย่างแท้จริง ทำให้เกิดปัญหาการปนเปื้อนของน้ำตัวอย่างดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้น

 

หลักการพิจารณาที่สำคัญของวาล์วเก็บตัวอย่างคืออะไร
หัวใจที่สำคัญที่สุด ในการเก็บตัวอย่าง คือ ต้องมีแต่ตัวอย่างที่ต้องการเท่านั้น ซึ่งวาล์วเก็บตัวอย่างที่ไม่ดีหรือไม่เหมาะสมกับงาน ตลอดจนการติดตั้งที่ไม่ถูกต้อง ล้วนเป็นสาเหตุของการเกิดสิ่งแปลกปลอมดังกล่าว ปะปนไปกับตัวอย่างได้ โดยเราอาจแยกออกเป็น 3 สาเหตุหลักดังนี้


การเลือกวาล์วไม่ถูกต้อง เช่น

เลือกใช้วาล์วเก็บตัวอย่างสำหรับอุตสาหกรรมอาหาร ซึ่งไม่มีการขัดผิววาล์ว




เนื่องจากจุลินทรีย์ขนาดเล็กมีโอกาสติดอยู่กับผิวด้านในของวาล์วได้ อันเป็นเหตุให้จุลินทรีย์ดังกล่าวหลุดปะปนออกมากับน้ำตัวอย่างและเกิดการปนเปื้อน

 

 




เลือกใช้วาล์วเก็บตัวอย่างแบบ 3 ทาง โดยไม่มีความเข้าใจที่ถูกต้อง




โดยวาล์วลักษณะนี้ ผู้ใช้งานต้องทำการฆ่าเชื้อโพรงท่อเข้าออก ก่อนที่จะทำการเปิดวาล์วเพื่อเก็บ

ตัวอย่างเสมอ แต่สิ่งที่เกิดขึ้นคือความไม่เข้าใจ ทำให้บริเวณท่อในวงกลมสีแดง ไม่ได้ใช้งานจริง และ

เกิดการหมักหมม สะสมเชื้อภายใน เป็นเหตุให้เชื้อปะปนออกไปกับตัวอย่าง และเกิดการปนเปื้อนได้






การเลือกใช้วาล์วโดยไม่ระวังเรื่อง dead leg




กล่าวคือการเลือกใช้วาล์วที่ไม่สามารถติดตั้งให้ชิดผนังท่อหรือผนังถังได้ จึงเกิดโพรงแคบและลึกเกิน

มาตรฐานที่กำหนด (dead leg) เป็นบริเวณสะสมของจุลินทรีย์ได้ ดังแสดงในภาพตัวอย่าง dead leg

ในแถบสีแดง ซึ่งสังเกตได้ว่ามีระยะระหว่างผนังกายในถังจนถึงกึ่งกลางตัววาล์วมากเกินไป



 


การติดตั้งที่ไม่ถูกต้อง


หลายครั้งที่แม้ว่าการเลือกวาล์วไม่ใช่ปัญหาหลัก แต่ยังคงพบปัญหาเรื่องการติดตั้งโดยไม่มีความเข้าใจเพียงพอ ทำให้เกิดการสะสมเชื้อ โดยไม่เกี่ยวกับคุณภาพของอุปกรณ์วาล์ว ดังแสดงในภาพตัวอย่างการต่อท่อติดตั้งกับวาล์วยาวเกินข้อกำหนด ทำให้เกิดระยะ dead leg มากเกินไปดังแสดงในบริเวณวงกลมสีแดง (ทั้งนี้ ภาพตัวอย่างยังแสดงถึงการเลือกวาล์วไม่ถูกต้องตามการอธิบายในข้อ 1 (b) ด้วยในบริเวณวงกลมสีน้ำเงิน)


การออกแบบภายในของวาล์วไม่ดีพอ


กล่าวคือ หากเลือกวาล์วถูกต้อง เหมาะสมกับบริเวณและลักษณะการใช้งาน รวมทั้งการติดตั้งเป็นไปด้วยความเข้าใจ ปัจจัยสุดท้ายที่สำคัญไม่น้อยไปกว่ากัน คือ ลักษณะการออกแบบทางวิศวกรรมภายในตัววาล์วเอง ว่าเกิดจุดหมักหมม สะสมเชื้อภายในตัววาล์วเองหรือไม่ ซึ่งความหลากหลายของแต่ละยี่ห้อ จากแต่ละผู้ผลิต อาจไม่สามารถอธิบายได้ครบทุกตัวอย่าง จึงขอยกตัวอย่างภาพเปรียบเทียบของวาล์วที่มีลักษณะภายนอกเหมือนกัน แต่ภายในต่างกัน เพียงตัวอย่างเดียวดังนี้


จากภาพตัวอย่าง ทั้งซ้ายและขวา เราแทบแยกแยะความแตกต่างจากภายนอกไม่ได้เลย แต่ถ้าพิจารณาโครงสร้างการออกแบบภายใน จะพบว่าวาล์วตามรูปซ้าย


มีระยะท่อตรงมาก ตัวอย่างน้ำอาจจะไหลออกไปไม่หมด เหลือเป็นหยดน้ำเล็กๆดังแสดงด้วยแถบสีแดง
ใช้ซีลแหวน (O-ring) ในการอุด ตามที่แสดงในวงกลมน้ำเงิน ซึ่ง O-ring จะไถล ขยับ ถู เสียดสีกับผนังด้านในของวาล์ว ทุกครั้งที่เราเปิดปิด ทำให้อาจเกิดแผลการสึกหรอ และอาจเป็นสาเหตุที่เชื้อหมักหมมในรอยสึกหรอนั้น หรืออาจมีชิ้นส่วน O-ring ที่เกิดจากการถลอก สึก หลุดออกมาปะปนกับตัวอย่างที่นำไปวิเคราะห์ได้


 

ขณะที่วาล์วตามรูปขวา มีลักษณะท่อสั้น ใช้ซีลแบบหุ้ม (encapsulated seal) การขยับจะเป็นลักษณะยืดยุบ ไม่ใช่ถู ไถล เสียดสี

ท้ายสุด ระยะความยาวของท่อที่น้ำตัวอย่างจะไหลออก หากเล็กและยาวเกินไปดังภาพซ้าย อาจเกิดน้ำขัง (stagnant) ซึ่งอาจปนเปื้อนกับน้ำตัวอย่างออกไปได้

 

 

Copyright © 2019 T.V.P. Valve and Pneumatic Co., Ltd.วาล์วเครื่องจักร โรงงาน ระบบน้ำ sanitary sampling valve